TARİH VE BİLİM 


        Corona virüsünden sonra hepimiz eve kapandık ve evde en iyi yapılabilecek faliyetlerin biride bilgimize bilgi katmaktır.Bilgi birikimimizi arttırmanın en iyi yoluda belgesel izlemektir .Youtube de olan Evrim Ağacı kanalına ait çok güzel bir belgeselden bahsetmek istiyorum .Adı Houston Doğa Tarih Ve Bilim müzesi paliontoloji sergisi 3.4 milyar öncesinden yaşayan canlıların bitkilerin fosillerin olduğu bir müzeyi anlatıyor kanalın sahibi .Belgeseli birebir aratarak izleyebilirsiniz ama biraz da olsun size bahsetmek istiyorum.
     İlk dönem prekanbiyon dönem meşhur kambriyen  patlaması öncesi dönemdir.Çok basit yapılı canlıların bulunduğu bir dönemdir .Bu basit yapılı canlılar kayaçlar içinde katmanlar halinde görülüyor.Bu basit canlılarada Stromotolit deniyor.Bakterilerin üzerine yığılmasıyla dairesel kesitler oluşuyor bu fosillere greysonia adı veriliyor bu belgeseldeki fosit Güney Amerika'dan alınmıştır.
     Bu basit canlılar yavaş yavaş canlılar karmaşıklaşmaya başlıyor .Kambriyen patlamasına gelmeden önce karmaşık yapılı canlıların fosillerin izleri görülmeye başlamış  .Bu karmaşık yapıların görülmeye başladığı dönem Ediyakoron dönem olarak geçmektedir.Bu dönemde Dickinosonia adı verilen solucanlar ve Sprigsina gibi türler gözüküyor.
     Kambriyen patlaması sonra dönemin en meşhur olan fositleri Trilobitler' dir. Çünkü sert kabukları sahipler ve çok iyi şekilde fosilleşmişlerdir bu sayede de çok fazla örnek görebiliyoruz .Yanda gördüğünüz bir trilobit öreneğidir.

   Trilobitler başka canlılardan kendilerini korunmak için ya sert kabuklarını yada dikenli sırt yapılarını kullanırlar.Yandaki resimde dikenli bir yapıya sahip trilobitdir.

     Karmaşıklaşma evrimleşme ilerledikçe yeni organlarda ortaya çıkmaya başlamıştır.Aynı vücut yapılarda ama ağız uzantılarının eklendiği fositlerde görülüyor. Uzun ağız yapılarıyla toprağı karıştırarak canlıları yüzeye çıkarıp yiyebiliyorlardı .Aynı vücut yapısının özelleşmesiyle gözlerde evrimleşmiştir .Bazı trilobitler uzun gözlere sahipken bazılarıda bir çok küçük göze sahiptir.
   

  Solda gördüğümüz canlı ise Novtilord' dur uzun kalem şeklinde vücut bulup büyüdükçe uca doğru kıvrınan yapısıyla daha az yer kaplarlar.

      Bir diğer dönem ise Devonion dönemdir .Bu dönem balıkların çağıdır.Balıkların ilk defa evrimleşmeye başlanıldığı gözüküyor .En meşhur balığımız ise Solekant'dır. Solekant meşhur fosil adıyla geçer çünkü günümüzde hala varlıklarını devam ettiriyorlar.Bu hiç evrimleşmedikleri anlamına gelmiyor .Evrimleştiler ama fiziki yönden değil genomik düzeyde değişiklikler olmıştur. Resmi yukarda bulunmaktadır.
       Bir diğer dönemimiz Karbonifer dönemdir. Bu dönem kara btikilerinin ve deniz canlılarının karaya çıkıp evrimleşmesini görüyoruz. Bu dönemdeki bitki fosilleri petrolün oluşmasında katkı sağlamıştır.  
      Amfibiler karaya çıkmaya başlarlar .İlk örneklerinden biride Eryapslardır.Sudan karaya çıkmıştır bacak kemikleri ve vücuttan kol çıkıntıları oluşmuş ve omuzları gelişmeye başlamıştır.Bu canlılar sonra kertenkeleye ordanda dinozorlara evrimleşmişlerdir.Evrimleşme sırasında yelpazeleri oluşmuştur ve bu yelpazeler vücut sıcaklığını korumada ve dişileri etkilemede kullanmışlardır.
      Bu dönemden sonrada en büyük dönem Jurassic dönemdir.Bu dönem dinozorların çağıdır yakalşık 220 milyon yıl önce başlayıp 65 milyon yıl önce bitmiştir.

     Bu belgeselde bahsedilen dinozorların biri Deinonychus dur uzun pençelri ve tüyleri olduğu söyelniyor. Bu pençelerle avının şahdamarını patlatıp öldürüldüğü varsayılıyor.  Bir diğer ilginç bigide Trex lerin filmlerdeki gibi gri olmadıklarıdır. Trex renkli çizgileri ve tüyleri olup tavuğa benzediği söyleniyor.Bu dönemde dinozorlar dışında çoğu türün %75 de ölmüştür.Memeliler sıcak kanlı ve küçük olmaları sayesinde hayatta kalmışlardır.

   Belgesele ait bir kaç görseli yukarı koydum .Jurassic dönemden sonra insan dönemi başlamıştır insan evrimini belgeselde goril ,görilden şempaze, şempazeden insan türüne benzeyen maymun türüne kadar evrimleşip en sonun insan oluşmuştur. Belgeselde resimleri bulunmaktadır.